Πλαγιοκεφαλία

Τι είναι η πλαγιοκεφαλία στα βρέφη και πώς να τη θεραπεύσετε

Το κρανίο ενός νεογέννητου μωρού είναι τόσο εύπλαστο ώστε μπορεί σε κάποια σημεία να γίνει επίπεδο προκαλώντας ασυμμετρία. Κάποια νεογέννητα, μετά από φυσιολογικό τοκετό, ενδέχεται να έχουν… περίεργο σχήμα στο κεφαλάκι τους εξαιτίας της πίεσης που υπόκεινται κατά την εξώθηση. Αυτό ωστόσο είναι φυσιολογικό και διορθώνεται από μόνο του μετά από 6 εβδομάδες. Η πλαγιοκεφαλία υφίσταται όταν το κεφαλάκι του παραμένει επίπεδο σε κάποιο σημείο πίσω και πλάι προκαλώντας ασυμμετρία.

Ποια είναι η πιο γνωστή μορφή και πώς προκαλείται;

• Η πιο γνωστή μορφής της πλαγιοκεφαλίας είναι η πλαγιοκεφαλία θέσεως, που δημιουργείται όταν ασκείται συνεχής πίεση σε ένα σημείο του κεφαλιού επειδή το μωρό παραμένει αρκετή ώρα σε μια συγκεκριμένη θέση.
• Πλαγιοκεφαλία μπορεί να αναπτύξει ακόμα και ένα μωρό μέσα στην μήτρα λόγω της θέσης του και των πιέσεων που δέχεται, ειδικά αν η επίτοκος κυοφορεί δίδυμα. Ευτυχώς, όμως, κάτι τέτοιο είναι πολύ σπάνιο και δεν χρειάζεται να σας ανησυχεί!
• Η εμφάνιση πλαγιοκεφαλίας θέσεως συνήθως συνδέεται με την ύπτια θέση στον ύπνο, η οποία ενδέχεται να δημιουργήσει μια πεπλατυσμένη περιοχή στο σημείο που το κεφαλάκι του μωρού ακουμπά στο στρώμα της κούνιας. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα πρέπει να εγκαταλείψετε τη συνήθεια να βάζετε για ύπνο το μωρό σας ανάσκελα, μιας και η ύπτια θέση μειώνει κατά πολύ τον κίνδυνο εμφάνισης του Συνδρόμου Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου. Άλλωστε, η πλαγιοκεφαλία δεν είναι κάτι που δεν μπορεί να αποφευχθεί ή να θεραπευτεί.
• Εμφανίζεται συχνότερα σε μωρά που έχουν καλή σχέση με τον ύπνο, σε εκείνα που έχουν ασυνήθιστα μεγάλο κεφάλι και σε πρόωρα βρέφη με αδύναμους μύες.

Θεραπεία με αλλαγή θέσης

Αν το κεφαλάκι του μωρού σας παρουσιάσει ασυμμετρία συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Όσο πιο νωρίς επέμβετε τόσο πιο εύκολο θα είναι να μειώσετε τα συμπτώματα. Αν ο γιατρός διαγνώσει πλαγιοκεφαλία θέσεως θα σας προτείνει θεραπεία ανάλογα με την ηλικία του μωρού και τη σοβαρότητά της. Σε μικρές ηλικίες και σε ήπιες περιπτώσεις θα σας συστήσει κάποια απλά μέτρα για να εφαρμόζετε κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.

Ύπνος. Εάν το μωρό συνηθίζει να κοιμάται με το κεφάλι του στραμμένο προς κάποια συγκεκριμένη πλευρά, προσπαθείτε να το στρέφετε προς την αντίθετη. Παράλληλα λάβετε τα μέτρα σας αφού είναι πιθανό κάτι άλλο να γεννά αυτήν του την προτίμηση. Για παράδειγμα, αν η κούνια του ακουμπάει στον τοίχο είναι πιθανό να προτιμά να γυρνάει το κεφαλάκι προς την αντίθετη. Σε αυτή την περίπτωση θα είναι βοηθητικό αν κάποια βράδια το ξαπλώσετε ανάποδα (δηλαδή να τοποθετήσετε το κεφαλάκι του εκεί που το προηγούμενο βράδυ είχε τα πόδια του). Εάν κοιμάστε μαζί είναι, επίσης, πιθανό να στρέφει το κεφαλάκι του προς την μεριά σας. Εάν συμβαίνει αυτό, μπορείτε να αλλάξετε πλευρά στο κρεβάτι.

SOS tip: Μην χρησιμοποιείτε πετσέτες ή μαξιλάρια για να εμποδίσετε να στρέψει το κεφάλι του από την άλλη πλευρά γιατί έτσι αυξάνετε τον κίνδυνο ασφυξίας. 

Τάισμα. Θηλάζετε και από τα δύο στήθη για να αλλάζετε αυτόματα τη θέση του κεφαλιού του. Σε περίπτωση που το ταΐζετε και με μπιμπερό φροντίστε να αλλάζετε συχνά τη θέση του κεφαλιού του. Προσαρμόστε τον τρόπο που το κρατάτε για να αποφύγετε να ασκείτε πίεση στο επίπεδο σημείο.

Κάθισμα. Μην αφήνετε τα μωρό σας να κάθεται για πολύ ώρα στο κάθισμα αυτοκινήτου, στο ρηλάξ ή σε άλλο ειδικό κάθισμα ώστε να το αποτρέψετε να στηρίζει το κεφάλι του στο ίδιο σημείο.

Παιχνίδι μπρούμυτα. Είναι σημαντικό να τοποθετείτε το μωρό σας μπρούμυτα κατά τη διάρκεια της ημέρας (πάντα υπό επίβλεψη) για να το βοηθήσετε να αναπτύξει τις κινητικές του δεξιότητες. Παράλληλα όσο πιο δυνατοί γίνονται οι μύες του λαιμού του, μέσω αυτής της εξάσκησης, τόσο πιο εύκολα θα είναι για εκείνο να στρέφει το κεφαλάκι του όταν κοιμάται και να μην το διατηρεί στο ίδιο σημείο για πολλές ώρες. Ξεκινήστε να τοποθετείτε το μωρό σας μπρούμυτα για να παίξει από νωρίς για να το συνηθίσει.

Φυσικοθεραπεία. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει καθημερινές ασκήσεις φυσικοθεραπείας για να αυξηθεί η ποικιλία κινήσεων του λαιμού του. Οι ασκήσεις αυτές πρέπει να είναι συνεχείς και να ακολουθούνται με συνέπεια.

Extra tip: Βοηθητικό για να ελέγξετε την πρόοδο της πλαγιοκεφαλίας είναι να βγάζετε φωτογραφίες το κεφαλάκι του μωρού σας ανά μήνα για να το δείξετε στη συνέχεια και στον γιατρό σας.

Θεραπεία με κρανιακό μηχανισμό

Σε βαριές μορφές πιθανόν να χρειαστεί θεραπεία, με την εφαρμογή κρανιακού μηχανισμού (με κράνος ή ταινία), που θα επιτρέψει στο κεφάλι να αποκτήσει το  φυσιολογικό του σχήμα.

Η θεραπεία με κρανιακό μηχανισμό μπορεί να διαρκέσει από 2 έως 6 μήνες και εξαρτάται από το πόσο νωρίς θα την ξεκινήσετε ή πόσο βαριά είναι η μορφή πλαγιοκεφαλίας. Το μωρό θα πρέπει να φοράει τον κρανιακό μηχανισμό 23 ώρες το 24ωρο ενώ η εφαρμογή του ειδικού κράνους ή της ταινίας συνδυάζεται με φυσικοθεραπείες για πιο επιτυχές αποτέλεσμα. Η θεραπεία έχει μεγαλύτερη επιτυχία αν ξεκινήσει όταν το μωρό είναι 6 μηνών, ενώ πολλοί ειδικοί  θεωρούν ότι μετά τους 12 μήνες ο κρανιακός μηχανισμός δεν παρέχει αρκετή βοήθεια.